آماده سازی سطوح و اثر آن در کیفیت پوشش

فلزات و آلیاژ ها به مقدار بسیار زیادی در ساخت تجهیزات و سازه های مختلف صنعتی کاربرد دارند و از زمان تولید شمش و ورق و پروفیل ها در کارخانجات نورد تا که به صورت مناسبی پوشش داده شده و در برابر خوردگی به صورت یک الیه تمام سطح فلز را می پوشاند. برای اجرای صحیح عملیات پوشش دهی ابتدا باید تمام عوارض ناشی از خوردگی و اکسیداسیون از سطح فلزات زدوده شود.

تعریف کلی که میتونیم از آماده سازی سطوح داشته باشیم:آماده سازی به مجموعه‌ از عملیاتی گفته می‌شود که شامل:

۱-پاکسازی.

۲-از بین بردن مواد سست شده.

۳-اصلاح فیزیکی و یا شیمیایی سطح.

چربی زدایی:

اولین مرحله از عملیات آماده سازی سطح ،چربی زدایی و شستشوی سطح مورد رنگ آمیزی است. در ابتدای عملیات آماده سازی
سطح الزام است هر نوع گردو غبار ،چربی، روغن و مواد باقیمانده در مراحل برش و سوراخ کاری و ماشین کاری از روی سطح فلز
زدوده شود.غالب روش های چربی زدایی بر پایه شستشو با حلال های آلی و یا ترکیبات قلیایی می باشند .
در عملیات چربی زدایی با استفاده از حلال های آلی به طور معمول شستشو حداقل در دو مرحله انجام می شود و پس از شستشوی
نهایی بهتر است سطح فلز را خشک کرده و از باقیماندن حلال شستشو و خشک شدن تدریجی آن بر سطح فلز جلوگیری نمود. با
این روش از پخش شدن چربی و سایر آلودگی ها در سطح فلز و ایجاد یک الیه چربی یکنواخت بر روی سطح آماده پوشش دهی
جلوگیری خواهد شد. روش دیگر چربی زدایی استفاده از محلول های پاک کننده همراه با سایش مالیم توسط یک فرچه مناسب
است. محلول های صنعتی مخصوص که بر پایه مواد قلیایی مالیم می باشند نیز به طور وسیع مورد استفاده قرار می گیرند.

در استفاده از محلول های پاک کننده و مواد قلیایی باید با اضافه کردن یک مرحله شستشوی کامل قطعه با آب از امکان باقیماندن
مواد پاک کننده بر سطح فلز جلوگیری نمود. روش متداول دیگری که برای از بین بردن چربی ها در آماده سازی سطح به کار می
رود، شستشوی سطح با آب جوش و بخار آب می باشد.در این روش نیز با استفاده از دما و فشار ، قسمت عمده چربی و آلودگی های
روی سطح با جریان آب جوش و بخار از سطح جدا گردیده و سطح فلز برای مراحل بعدی آماده سازی ، مهیا می شود.

پوسته زدایی:

پس از عملیات چربی زدایی با اجرای عملیات مختلف مکانیکی و شیمیایی باید کلیه آلودگی های سطح مانند زنگ، عوارض نورد
گرم، باقیمانده پوشش های قدیمی و هر گونه آلودگی و عوارض موجود و ذرات چسبیده به سطح فلز را فراهم نمود .

پوسته زدایی به روش های مختلفی انجام می شود، این روش ها عبارتند از :

پوسته زدایی با روش دستی

پوسته زدایی سطح با ابزار ماشینی

پوسته زدایی سطح با شعله

پوسته زدایی سطوح با ذرات ساینده به کمک جریان هوا

پوسته زدایی سطوح با مواد ساینده و جریان آب

عیوب حاصل از آماده سازی نا مناسب در پوشش ها

در سطح پوشش ها معمولأ عیوب مختلفی بروز می کند که برخی از آن ها بر خواص حفاظتی پوشش ها اثرات منفی زیادی بر جا
می گذارند. برخی عیوب باعث آغاز فرایند خوردگی در زیر پوشش شده و نهایتاً تخریب پوشش را به وجود می آورند. این عیوب
عبارتند از :

تاول زدن:

تاول زدگی یکی از عمومی ترین عیوب سطحی پوشش است که منجر به عدم چسبندگی رنگ به زیرالیه و متعاقباً خوردگی در محل
تاول می گردد .به طور کلی چهار فرایند زیر برای توجیه تاول زدن سطح فیلم رنگ ارائه شده است :

تاول زدن در اثر افزایش حجم ناشی از متورم شدن

تاول زدن به علت ورود گاز یا تشکیل آن

تاول زدن در اثر فرایند اسمزی به علت وجودناخالصی های قابل حل در فصل مشترک پوشش-زیرالیه

تاول زدن الکترواسمزی

پوسته شدن(ورقه ورقه شد)

در این پدیده پوشش به صورت پوسته و تکه هایی به طور تدریجی از سطح زیرالیه جدا می گردد. ور آمدن پوشش، مربوط به عدم
قدرت چسبندگی الیه های پوشش بر روی یکدیگر یا به سطح پایه می باشد. در این حالت چسبندگی پوشش کمتر از اصطکاک
کششی آن می باشد.عمده دلایلی پوسته شدن پوشش ها در زیر آمده است:

عدم آماده سازی مطلوب سطح

رعایت نکردن ضخامت پوشش اعمالی

اختلاف بین ضرایب انبساط حرارتی پوشش و فلز زیرالیه

فشار بالا در روش های اسپری

ترک خوردگی پوشش

ترک های پراکنده و نامنظم روی پوشش که غالباً به درزها و یا لبه های قطعه ، نزدیک است را گویند. این ترک ها ، غالباً تشکیل فرم های
ستاره شکل، سه پره، ضربدری و یا منحنی می دهند و عمق نفوذ آن ها ممکن است تا سطح قطعه ادامه یابد. دلایل ایجاد آن عبارت است

ضخامت بیش از حد پوشش، آماده سازی نامناسب سطح، اختالط نا مناسب مواد ،سرد یا گرم بودن بیش از حد سطح پایه و یا ایجاد هرگونه
تنش در پوشش می باشد.

حفره دار شدن:

حفرات ریز بر روی سطح پوشش به علت حضور آلینده های سطحی نظیر: روغن، واکس، گریس و ترکیبات سیلیکونی و یا ذرات اکسیدی
بر روی زیرآلیه در پوشش به صورت حفرات باقی می ماند. مراحل آماده سازی بر روی حفرات بسیار موثر است. گاهی حفرات در اثر سرعت
رسوب دهی بالا و عدم هم پوشانی پوشش در سطح بوجود می آیند .

www.kiansanaatco.com

اعوجاج پوشش:

با بوجود آمدن چروک، نواحی متورم شده بر روی سطح پوشش، به دلیل اختلاف در ضرایب انبساط بین الیه ها سبب ایجاد تنش در پوشش
و اعوجاج آن می گردد.

کاهش براقیت پوشش:

از بین رفتن شفافیت سطح پوشش و کاهش درخشندگی پوشش ناشی از عوامل زیر می باشد :

پولیش نامناسب فلز زیر الیه

اعمال پوشش بر روی سطح آلوده به روغن، گریس، واکس و رسوبات دیگر

کافی نبودن ضخامت پوشش

براقی نامناسب یا از کار افتادن آن

عدم ایجاد یک باند یکنواخت و یا وجود خلل و فرج در پوشش

کاهش چسبندگی

چسبندگی پوشش به سطح بستگی به خیس شوندگی و تمیزی سطح دارد. این امکان وجود دارد که تحت شرایط کنترل شده ای
یک سطح تمیز را برای پوشش دار شدن آماده کرد،اما گاهی تمیز کردن سطح به طور کامل امکان پذیر نیست.

شکنندگی پوشش باعث عدم چسبندگی آن می شود که با ترک خوردن و پوسته شدن پوشش همراه است.علت عدم چسبندگی
پوشش بر روی فلزات عمدتاً ناشی از آلودگی سطح به وسیله رنگ، روغن، گریس یا مواد زایدی که قبل از پوشش دهی از سطح پاک
نشده اند می باشد.

www.kiansanaatco.com

خراش ها نیز محل هایی بر روی سطح فلز می باشند که با افزایش اکتیویته، پتانسیل خوردگی را افزایش می دهند . در مجموع،
فشار اسمزی بوسیله محصوالت خوردگی قابل حل ، سبب تسریع رشد تاول شده و رشد آن به وسیله یک نوع خوردگی آندی شیاری
در لبه های تاول شروع می شود و ادامه می یابد .

تمامی مراحل گفته شده برای پوشش رنگ پودری باید طی شود تا در نهایت پوشش با کیفیتی را داشته باشیم.

نتیجه گیری

تیم کیان صنعت برهان عقیده داردعیوب در پوشش عمدتاً به واسطه دو عامل اصلی آماده سازی سطحی ضعیف یا نا مناسب و اثرات خوردگی اتمسفری بوجود می آیند.
پوشش ها معمولأ مورفولوژی زمینه را دنبال نموده و هر گونه عامل اضافی در سطح سبب کاهش ارتباط و پیوند بین زیرالیه و
پوشش می گردد. بنابراین اهمیت آماده سازی سطح بسیار زیاد بوده و اثر مستقیم بر روی کلیه خواص پوشش دارد.